W ostatnich latach świadomość na temat różnych mechanizmów w środowiskach pracy zaczyna wzrastać. Ludziom coraz bardziej zależy na tym, aby praca była nie tylko dbałością o dobrostan finansowy, ale też źródłem wewnętrznego spełnienia. Stąd też coraz więcej osób przechodzi na hybrydowy model pracy czy podejmuje decyzję o poszerzeniu swoich kompetencji, co w przyszłości pozwoli na dostosowanie swojego stanowiska do własnych preferencji. Job crafting jest kolejnym proponowanym przez naukowców sposobem na podniesienie swojego komfortu w pracy. Termin ten określa proces, który ma na celu osiągnięcie większej satysfakcji zawodowej. Na czym dokładnie polega i jak go stosować? Te informacje znajdziesz w poniższym artykule.
Czym jest job crafting?
Job crafting to termin z języka angielskiego, który najłatwiej przetłumaczyć jako „przekształcanie pracy”. Na proces ten składa się kilka obszarów, a praca nad nimi ma finalnie doprowadzić do lepszego samopoczucia pracownika, większej satysfakcji z wykonywanych obowiązków, a także wyznaczenia sobie indywidualnych celów. Takie działania wpłyną nie tylko na motywację osoby zatrudnionej, ale też na ogólną atmosferę między współpracownikami czy ich osiągnięcia. Job crafting może występować w wielu formach; nowoczesne firmy wyznaczają specjalnych facylitatorów, których zadaniem jest wspomagać pracownika w tymże procesie. Są jednak też organizacje, które bardziej elastycznie podchodzą do takich działań. Niezależnie od tego, w jaki konkretnie sposób będą podejmowane te kroki, pozytywne rezultaty job craftingu zostały poparte badaniami naukowymi już 20 lat temu, więc możemy być pewni efektów.
Job crafting jest procesem niezwykle ważnym dla rozwoju zawodowego i osobistego każdego pracownika, gdyż pozwala na indywidualne skompletowanie szeregu obowiązków i zadań. „Szyte na miarę” stanowisko pozwoli zatrudnionemu na czerpanie większej satysfakcji z wykonywanych zadań, a przy okazji zapewni mu stały bodziec do rozwoju. Indywidualne podejście do każdego pracownika pozwoli także na maksymalne rozwinięcie predyspozycji osób, które mają talenty do konkretnych dziedzin – dzięki temu unikniemy marnowania potencjału czy doświadczenia osób, które zostały już zatrudnione. Proces ten obejmuje kilka obszarów, dzięki czemu wpływa nie tylko na rozwój pracownika, efektywność wykonywanych obowiązków, ale też na relacje w pracy i atmosferę między współpracownikami.
Jakie są rodzaje job craftingu?
Aby uzyskać najlepsze rezultaty przeprowadzenia job craftingu, warto wprowadzić jego wszystkie rodzaje. Mowa tutaj o job craftingu zadaniowym, relacyjnym i pozycyjnym. Na czym dokładnie polegają te procesy?
Zadaniowy job crafting
Zadaniowy job crafting (z języka angielskiego task crafting) to dostosowywanie zadań i obowiązków w pracy do indywidualnych umiejętności, a także preferencji osoby zatrudnionej. Polega to na jak najlepszym poznaniu predyspozycji zatrudnionego i wykorzystaniu jego potencjału w zadaniach, które wykonuje. W bardziej elastycznych organizacjach tacy pracownicy mogą delegować część zadań kolegom z zespołu w zamian za przejęcie obowiązków, w których się spełniają i osiągają lepsze rezultaty. To dość naturalne rozwiązanie, które przy okazji pozwoli na osiągnięcie większej efektywności w zespole. Kolejnym sposobem na wprowadzenie zadaniowego job craftingu, może być zorientowanie na efekt, a nie na sposób jego osiągnięcia; chodzi tu przede wszystkim o pozwolenie pracownikowi na odkrycie własnej ścieżki w realizowaniu swoich obowiązków. To bardzo ciekawy przykład job craftingu, który z powodzeniem można wykorzystać w rozmaitych branżach – chociażby w handlu, obsłudze klienta czy marketingu. Dzięki takiemu podejściu można zrezygnować z procedur, które nie przynoszą korzyści, np. tworzenia strategii czy kolejnych raportów, jeśli w tym czasie pracownik może sam efektywnie doprowadzić do konkretnego rezultatu. Zadaniowy job crafting pozwoli także pracownikowi na większą niezależność i elastyczność, co samo w sobie pozytywnie wpłynie na jego samoocenę, a przy okazji zwiększy jego motywację do pracy.
Relacyjny job crafting
Relacyjny job crafting (z języka angielskiego relational crafting) to przekształcenie swoich relacji zawodowych w pozytywny sposób. Choć wielu pracowników nie przykłada tak dużej wagi do dobrych relacji z kolegami z biura, to jednak atmosfera między zatrudnionymi potrafi mieć kluczowe znaczenie w dostarczaniu projektów na czas, komunikacji z klientem czy pozyskiwaniu nowych kontrahentów. Warto zatem poświęcić relacyjnemu job craftingowi odrobinę uwagi i zastanowić się, jakie działania przyniosą dobre efekty w naszym środowisku pracy. Nowoczesne firmy często wychodzą z propozycją programu tzw. „buddy”, czyli przydzielania bardziej doświadczonego pracownika nowo przyjętym osobom. Ma to na celu nawiązanie pozytywnych relacji i łatwiejsze wprowadzenie konkretnej jednostki do wyznaczonych obowiązków, ale też całego teamu pracowników. Stworzenie dobrych relacji z kolegami z pracy, klientami i przełożonymi pozytywnie wpłynie na panującą atmosferze w biurze i usprawni komunikację. Każdy pracownik będzie chciał przychodzić do firmy czy odbywać spotkania służbowe, gdyż w miłej atmosferze będzie mu to sprawiać przyjemność.
Pozycyjny job crafting
Pozostał nam ostatni element przekształcenia pracy, czyli pozycyjny job crafting (z języka angielskiego cognitive crafting). Dotyczy on przede wszystkim zajmowanego stanowiska w firmie. Pozycyjny job crafting jest trochę trudniejszy w organizacji, gdyż zależy od struktury firmy i specyfiki danego zawodu. Polega na lepszym zrozumieniu swoich obowiązków i stanowiska. Głębsza analiza powierzonych obowiązków pozwoli na lepsze dopasowanie strategii swoich działań, aby uzyskać lepszą efektywność. Konieczne w tym przypadku jest zatem analityczne podejście do wszelkich podejmowanych aktywności w środowisku pracy. Pozycyjny job crafting może polegać na np. mierzeniu skuteczności swoich działań i pomiarze rezultatów. Dzięki temu pracownik będzie mógł na bieżąco korygować swoje błędy i dopasowywać sposób wykonywania obowiązków do swojego charakteru; w końcu to oczywiste, że nie u każdego zatrudnionego taka sama procedura będzie przynosić takie same korzyści. Słowo klucz w pozycyjnym job craftingu to optymalizacja, która pozwoli na wypracowanie najlepszej ścieżki rozwoju i najbardziej efektywnego podejścia do powierzonych zadań. Innym elementem pozycyjnego przekształcenia pracy może być zmiana zakresu odpowiedzialności pracownika. W każdej organizacji pojawiają się mocne charaktery, które naturalnie przejmują inicjatywę w zespole – warto dostrzegać takie osoby, aby pozwolić im na większą niezależność czy powierzać im bardziej odpowiedzialne, względem zespołu, zadania. W taki sposób zdejmiemy nadprogramową odpowiedzialność z osób, którym to wyraźnie nie służy (osoby introwertyczne, zestresowane itp). Niektóre firmy stawiają też na rekrutację wewnątrz organizacji tak, aby każdy pracownik miał możliwość zmiany działu czy stanowiska wedle swoich kompetencji i preferencji. To również świetny sposób na zwiększenie motywacji pracowników i przeprowadzenie udanego job craftingu.
Wady i zalety job craftingu
Job crafting jest procesem, którego pozytywny wpływ na środowisko pracy jest już potwierdzony rozmaitymi badaniami. Mimo wielu zalet job crafting może także nieść za sobą wiele trudności dla firmy — dlatego też decydując się na rozpoczęcie takich działań, warto mieć to na uwadze. Poniżej przedstawiliśmy najistotniejsze wady i zalety całego procesu.
Korzyści wynikające z job craftingu
Proces job craftingu wpływa bardzo pozytywnie na funkcjonowanie firmy, a odczują to zarówno pracownicy, jak i przełożeni. Job crafting pozwoli każdej zatrudnionej osobie na poszerzenie swoich kompetencji i odkrycie, w czym najlepiej się sprawdza. Każdy będzie mógł dopasować swoje stanowisko do własnych predyspozycji, a może i ukrytych talentów. Wszystko to wpłynie na większe zaangażowanie pracowników, gdyż poczują oni większy sens w wykonywanej na co dzień pracy. Pracownicy odczuwający satysfakcję ze swojej pracy i przynależności do firmy, będą mieli również większą motywację do realizowania projektów na najwyższym możliwym poziomie. Job crafting przynosi też korzyści dla relacji między współpracownikami, którzy będą umieć lepiej się ze sobą komunikować. Mniejsza ilość stresu w zespole poprawi atmosferę, a to bezpośrednio przełoży się na osiągane przez pracowników wyniki.
Wady i trudności job craftingu
Oczywiście warto też wspomnieć, że job crafting może mieć też rozmaite wady. Co ważne, przeprowadzenie takiego procesu w tradycyjnej firmie z długoletnim stażem może okazać się dość trudne. W końcu nie każdy pracownik będzie otwarty na zmiany i wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań. Poza tym są też branże, które będą mniej podatne na job crafting. Warto jednak w takiej sytuacji wprowadzić choć drobne zmiany, aby zadbać o pozytywną atmosferę w firmie.
Jak wykorzystać job crafting w organizacji?
Zastanawiasz się, jak wykorzystać job crafting w swojej firmie? Chociaż na początku cały ten proces może się wydawać trudny w organizacji, w praktyce nie jest to aż tak obciążające. Firmy, które nie mają doświadczenia w przeprowadzaniu takich działań, mogą skorzystać z pomocy innych podmiotów. Ciekawym sposobem może być wynajęcie zewnętrznej firmy do przeprowadzenia warsztatów np. z odnalezienia w sobie mocnych i słabych stron. Takie eventy firmowe mogą pomóc w integracji pracowników, onboardingu nowo zatrudnionych osób, a także w świętowaniu ważnych okazji. Warto przeprowadzać je systematycznie, aby dbać o pozytywną atmosferę między pracownikami nie tylko od święta. Oprócz eventów integracyjnych można też wybrać się na wycieczkę team buildingową, która z pewnością pomoże wyłonić naturalnych leaderów w zespole, a także odkryje dynamikę grupy. Niektóre firmy decydują się też na finansowanie ciekawych aktywności dla swoich pracowników, dzięki czemu będą oni mogli rozwijać swoje kompetencje czy pasje poza biurem. Ciekawym pomysłem może być więc wręczenie giftów dla pracowników, które będą zaproszeniem na tematyczne kursy bądź szkolenia.
Przykłady job craftingu
Dzięki temu, że coraz więcej firm przeprowadza job crafting, można łatwo poszukać rozmaitych przykładów i się nimi zainspirować. W niektórych przypadkach są to drobne kroki, które mają jednak ogromny wpływ na dobre samopoczucie pracowników. Dofinansowanie szkoleń, elastyczny czas pracy i eventy integracyjne to tylko niektóre ze sposobów na wdrożenie job craftingu do swojej firmy. Warto przyjrzeć się temu zagadnieniu bliżej i wybrać te aktywności, które będą szyte na miarę konkretnych pracowników – w końcu usatysfakcjonowani pracownicy, to też lepsze wyniki firmy i pozytywny wizerunek przełożonych!
