Work-life integration to koncepcja określająca sposób łączenia pracy zawodowej z życiem osobistym. Każdy aktywny zawodowo człowiek poszukuje sposobów, które pozwalają pogodzić te obie sfery życia i czerpać z każdej to, co najlepsze, zachowując pewnego rodzaju równowagę. I wcale nie chodzi o to, aby pracować coraz mniej, ale aby pracować wydajniej, czerpiąc maksimum zysków i satysfakcji. Z definicji work-life integration wynika, że życie zawodowe i prywatne współistnieją i nie wymagają rozdzielenia.
Czym jest work-life integration?
Wielu uważa, że życie osobiste nie może współgrać z karierą zawodową i często jedno toczy się kosztem tego drugiego. Nic bardziej mylnego! Oczywiście w pewnych kwestiach ta teza może być słuszna. Jednakże spoglądając szerzej da się zauważyć, jak z reguły te sfery się wzajemnie przenikają w naturalny sposób. Dziś odchodzi się już od stawiania jasnych granic między pracą, a obowiązkami dnia codziennego, ponieważ w ogólnym rozrachunku przynosi to więcej korzyści. I wcale nie chodzi o to, aby zabierać do domu niedokończone projekty czy poświęcać na pracę czas przeznaczony dla rodziny. Coraz więcej firm stawia na work-life integration.
Choć ta idea jest stosunkowo nowa, to o jej skuteczności można było przekonać się podczas pandemii. Wtedy liderzy i pracownicy wielu branż musieli przestawić się na pracę zdalną - nauczyciele szkolni i akademiccy, specjaliści ds. administracji czy księgowości, a także wiele innych grup zawodowych, których działalność wydawać by się mogło będzie niemożliwa poza miejscem pracy. Wiązało się to z faktem, że dom czy mieszkanie stało się jednocześnie miejscem pracy, a zatem te dwa światy musiały ze sobą współistnieć bez wyraźnej granicy w postaci progu biurowych drzwi. Nikogo już zatem nie dziwi, że podczas służbowych rozmów wideo w tle pojawia się domowy pupil.
Taki tryb pracy miał też swoje zalety, ponieważ wielu pracodawców wprowadziło elastyczne godziny pracy, aby ułatwić pracownikom chociażby opiekę nad dziećmi. W praktyce często kończyło się to pracą i załatwianiem służbowych spraw w nienormatywnych godzinach, wieczorem czy nawet w nocy. Niewątpliwym plusem była oszczędność czasu i kosztów związanych z dojazdem do miejsca pracy. Jednak dla wielu to był trudny czas, gdyż warunki mieszkaniowe nie pozwalały na odizolowanie się na czas pracy, co oznaczało często dzielenie przestrzeni z pracującym zdalnie parterem czy uczącymi się dziećmi. Niewątpliwym minusem pracy w trybie home office jest również osłabienie więzi między współpracownikami, spadek motywacji i komunikacji w zespołach pracowniczych.
Work-life integration to sztuka kompromisu i szukanie rozwiązań, które pozwoliłyby połączyć plusy pracy w biurze z zaletami pracy zdalnej.
Różnice między work-life integration a work-life balance
Work-life integration zyskuje wielu zwolenników i powoli zastępuje koncepcję work-life balance. Nadal jednak aktualne pozostają pytania o to, jak efektywnie godzić życie zawodowe ze sferą prywatną. Czym różni się work-life integration od work-life balance?
Idea work-life balance narodziła się na przełomie lat 70. i 80. XXI wieku i polega na postawieniu wyraźnej granicy między pracą, a życiem poza nią. Miało to na celu ułatwić ludziom aktywnym zawodowo odnajdywanie pasji czy rozwijanie kontaktów społecznych i rodzinnych. Koncepcja work-life balance jest szczególnie bliska osobom, które lubią prowadzić stabilny tryb życia i cenią sobie chociażby jasno określone zadania zawodowe czy też stałe godziny pracy. Obecnie jednak zarówno pracownicy, jak i pracodawcy coraz częściej dostrzegają, że wyraźnie rozdzielenie pracy i życia poza nią nie zawsze jest możliwe. I tu do głosu dochodzi właśnie koncepcja work-life integration, zakładająca współistnienie pracy i życia prywatnego. Idea ta określana jest również synonimami work-life fit czy work-life blending. Wedle tej koncepcji, w przeciwieństwie do work-life balance, tych sfer nie należy rozdzielać, a powinny pozostać ze sobą połączone i dopasowane. W imię tej koncepcji konieczne jest porozumienie na linii pracodawca-pracownik, bowiem to ten pierwszy powinien wykazać się wyrozumiałością w stosunku do pracownika i jego prywatnych spraw. W drugą stronę może oznaczać to konieczność wykonania służbowego polecenia w czasie wolnym. W końcu, jakby się nad tym zastanowić, to powoli staje się normą odpowiadanie na maile w domu lub odbieranie prywatnego telefonu w czasie pracy.
Jakie korzyści niesie work-life integration?
Wprowadzenie work-life integration niesie za sobą wiele korzyści zarówno dla przedsiębiorstw, jak i ich pracowników. Stanowi odpowiedź na problemy nowoczesnego społeczeństwa, takie jak chociażby przemęczenie i stres wynikające z braku czasu na rozwój życia osobistego. Elastyczne podejście do pracy jest o wiele łatwiejsze niż próba postawienia nieprzekraczalnej granicy między życiem zawodowym, a prywatnym. W końcu zachowanie takiej elastyczności pomaga w integracji tych dwóch sfer życia człowieka, czyniąc je łatwiejszym.
Korzyści dla pracownika
Osoba pracująca w modelu work-life integration ma poczucie kontroli i nie czuje, że coś ją omija podczas przebywania w środowisku pracy. A to pozwala na skupienie na tym, co jest naprawdę ważne. W czasach cyfrowego nomadyzmu, pracownicy są coraz bardziej świadomi swoich wyborów i pragną dostosowywać pracę do siebie, upatrując w tym wiele zalet. Jakie dokładnie korzyści może otrzymać bezpośrednio pracownik z wdrożenia work-life integration?
Oto kilka z nich:
pozostanie w stałym kontakcie z rodziną i domownikami,
luźniejsza atmosfera w pracy,
spełnienie w roli rodzica, poprzez dostosowanie grafiku względem obowiązków rodzinnych,
elastyczność w realizowaniu pasji,
możliwość rozwoju osobistego i zdobywania nowych kompetencji poprzez udział w branżowych szkoleniach/webinarach w godzinach pracy,
załatwianie spraw urzędowych,
możliwość podróży służbowych z rodziną,
elastyczny czas pracy,
możliwość pracy zdalnej lub w systemie hybrydowym
realizacja marzenia o przeprowadzce np. na wieś (powiązanie z pracą zdalną lub hybrydową)
podróże w ramach workation i zwiedzanie świata,
w przypadku młodych mam elastyczny czas pracy zachęci do szybszego powrotu na rynek pracy.
Wdrożenie work-life integration sprzyja regeneracji sił pracownika i może przynieść wiele wyżej wymienionych korzyści. Przed wdrożeniem tej koncepcji warto jednak przeanalizować własną sytuację zawodową, zastanowić się czy powierzone obowiązki i zadania pozwalają na pewną elastyczność. Kluczowe będzie określenie hierarchii zadań i potrzeb, celów zawodowych i narzędzi niezbędnych do ich realizacji.
Korzyści dla firmy
Nie tylko pracownicy skorzystają na tym modelu pracy. Również pracodawca, decydujący się na zastosowanie idei work-life integration, może liczyć na szereg korzyści dla przedsiębiorstwa. Wśród nich warto wymienić chociażby:
zachowanie pozytywnych relacji pomiędzy pracodawcą a pracownikami,
budowanie pozytywnego wizerunku lidera otwartego na kompromis,
mniejsze koszty związane z utrzymaniem miejsca pracy, gdy pracownik świadczy pracę zdalnie,
większa dostępność pracowników po godzinach pracy,
zwiększenie efektywności poprzez większe zadowolenie pracowników,
oszczędności związane z faktem, że pracownicy rzadziej korzystają ze zwolnień chorobowych,
mniejsza rotacja osób zatrudnionych i trwałe, zgrane zespoły pracownicze,
oszczędność w obrębie nowych rekrutacji i szkoleń nowych pracowników.
Jak jasno widać zalet wdrożenia work-life integration jest wiele i przyświeca jej jeden cel - optymalizacja. Koncepcja zakłada także potrzebę ciągłego doskonalenia i dostosowywania się zarówno pracowników do potrzeb przedsiębiorstwa jak i firmy do pracowników.
Przykłady work-life integration w firmie
W ostatnim czasie pracodawcy stoją przed sporym wyzwaniem, aby stworzyć przyjazne miejsce pracy i jednocześnie realizować główne cele przedsiębiorstwa. Zadanie to wymaga dużej elastyczność, aby z jednej strony zapewnić firmie maksymalną efektywność pracowników, z drugiej zaś umożliwiać pracownikom działania ułatwiające im godzenie obowiązków zawodowych z życiem osobistym. Wedle konceptu pracownik sam organizuje sobie pracę i bierze za nią pełną odpowiedzialność i nie wymaga nieustannej kontroli ze strony przełożonego.
Sprawdźmy więc na przykładach, jak wprowadzić work-life integration w firmie.
Możliwość pracy zdalnej lub hybrydowej Praca w trybie zdalnym bądź modelu będącym połączeniem pracy zdalnej i stacjonarnej wiąże się z oszczędnościami - pracodawca nie musi ponosić kosztów wynajmu dużej powierzchni czy utworzenia wielu stanowisk. Może także przeprowadzić rekrutację nie ograniczając się do określonego terytorium. Pracownikowi pozwala z kolei zaoszczędzić czas i pieniądze na dojazdach do pracy.
Elastyczne godziny pracy Propracownicze rozwiązanie dające pracownikom swobodę działania i możliwość wykonywania pracy w godzinach, w których są najbardziej efektywni. Dzięki temu rozwiązaniu pracownik łatwiej może też pogodzić pracę z życiem prywatnym i np. opieką nad dziećmi.
Krótszy czas pracy Krótszy czasu pracy powoduje wzrost atrakcyjności pracodawcy, zmniejsza absencję pracowników, a także podnosi ich motywację i wydajność.. Dobrą praktyką, którą można wprowadzić jest skrócenie czasu pracy w jeden dzień w tygodniu np. w piątek lub wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy. Dzięki temu rozwiązaniu pracownicy będą mieli więcej czasu na wypoczynek, rozwijanie hobby i zainteresowań czy też spędzanie czasu z rodziną.
Możliwość wyjścia w czasie pracy w celu załatwienia prywatnych spraw Rozwiązanie propracownicze, szczególnie przyjazne rodzicom, stosowane w oparciu o porozumienie między pracownikiem, a pracodawcą. Dla pracowników może być znaczące, bo pozwala wyjść do urzędu, lekarza czy na wywiadówkę szkolną, bez konieczności brania całego dnia urlopu. Pracownik, który zgłasza potrzebę wyjścia może np. odpracować ten czas w innym dniu, bądź zostać dłużej po pracy kończąc swoje zadania.
Możliwość zabrania do pracy zwierzęcia Pozapłacowy benefit dla pracownika i coraz bardziej pożądany. Tworzy miejsce pracy przyjazne pupilom, a obecność czworonogów może wpływać pozytywnie na atmosferę wśród zespołu i redukcję stresu. Pupil sprzyja też dobrym interakcjom między pracownikami. Może także zachęcić pracowników do powrotu do pracy stacjonarnej, szczególnie tych, którzy nie mają komu powierzyć opieki nad zwierzakiem, gdy sami muszą pracować z biura.
Możliwość zabrania do pracy dziecka Rozwiązanie to będzie niezwykle przyjazne dla rodziców, a zwłaszcza młodych mam z małymi dziećmi. Ułatwia to powrót do pracy po urlopie macierzyńskim i nie powoduje konieczności rozstania z maluchem. Przedszkole lub żłobek w firmie, a także pokój dla matek karmiących piersią czy kącik zabaw dla dzieci w wielu organizacjach stają się czynnikiem wyróżniającym na tle innych pracodawców.
Stworzenie w biurze sali fitness lub siłowni Świetna inwestycja w zdrowie i kondycję pracowników. Poprzez dostępność siłowni w miejscu pracy łatwiej zachować systematyczność treningów i można zaoszczędzić sporo czasu na dojazdach. Alternatywą dla tworzenia takiego miejsca będzie nawiązanie współpracy z pobliskim klubem fitness lub siłownią i dofinansowania do karnetów dla pracowników.
Zorganizowanie przestrzeni wypoczynkowej dla pracowników. Może to przyjąć formę pokoju socjalnego w nieco rozszerzonej formie np. poprzez wstawienie wygodnych kanap i foteli. Ciekawym rozwiązaniem jest umieszczenie w takiej przestrzeni chociażby stołu do ping ponga lub stworzenie pokoju gier, gdzie pracownicy mogą odreagować przed powrotem do pracy za biurkiem.
Jak widać wprowadzenie modelu work-life integration może przynieść korzyści dla obu stron. Na pewno dla pracodawców nie jest to proste, lecz wymagające wielu kompromisów i analizy kluczowych kwestii, takich jak np. rozliczanie pracowników za konkretne zadania, zamiast za przepracowane godziny. Na pewno warto jednak pochylić się nad koncepcją work-life integration, która i tak powoli dominuje rynek pracy.